Çocuklarda sanatsal ve gelişimsel alanda yaşadıkları değişimleri takip etmenin en güzel yolu, çocukların çizimlerini incelemektir. Bu dönemler, her çocukta yeteneklerine ve gelişimlerine göre farklı seviyelerde ilerleyebildiği gibi genellikle yaşları büyüdükçe daha orantılı ve gerçekçi çizimlerin oluşmaktadır. İnce motor gelişimi, algısal ve zihinsel gelişimler neticesinde çocuklar çeşitli evrelerden geçerek sanatsal ve zihinsel açıdan bir süreç içerisinde değişim gösterirler.
Yapılan çalışmalar neticesinde çocukların resimlerinde gelişim ve değişim beş evreye ayrılmıştır. Bunlardan ilki, yazımızın da konusu olan ve çocukların gelişigüzel bir şekilde kâğıda çizim yaptıkları Karalama dönemidir. Bu dönemin ardından Şema Önce dönem olarak adlandırılan bir süreç gelişimi takip eder. Ardından Şematik dönem, Gerçekçilik dönemi, Görünürde Doğalcılık dönemi olmak üzere beş evre altında süreç izlenmektedir.
Tesadüfi Karalamalar Dönemi Nedir?
Tesadüfi karalamalar dönemi, çocuklarda çizimlerin gelişmesinde karşılaşılan ilk evredir. Bu karalama dönemi de kendi içerisinde üç farklı aşamada gerçekleşmektedir. Düzensiz karalamaların görüldüğü ilk aşamada çocuk bir anlam yüklemeden yalnızca gelişigüzel bir şekilde karalama çizimler yapar. İkinci aşama olan ve karalamanın artık bilindiği dönemde çocuk, karalamanın mantığını anladığı için çizimlerinde giderek daha anlamlı şekilleri barındırmaya başlar. Karalamanın son aşamasında ise sembolik karalamaların olduğu durumlar söz konusudur. Bu üçüncü aşamada çocuk karalamaları ile artık kişiye bilgi verir ve bir şeyler anlatmaya çalışır.
Genel anlamıyla karalama evresinde çocukların yaptıkları çizimler oyun ve eğlence amaçlı olarak gerçekleşmektedir. Çocuklarda motor gelişimi ve ifade yeteneği açısından karalamaların oldukça önemli olduğu bilinmektedir. 18.aylarda çocuklar kâğıt ve kalemle tanışarak herhangi bir amaca hizmet etmeden yalnızca kâğıt üzerinde karalamalar yaparlar. Bu aşamada çizgileri keşfeden çocuk daha fazla karalama yapmak için kendisinde bir motivasyon bulur.
Bir keşif duygusuyla çizgilerle tanışan çocuk için sırada, kendisini ifade etmek ve bir şeyler anlatmak vardır. Gelişigüzel başlayan çizgiler, çocukların fiziksel gelişim süreçlerinden de destek alarak 1,5-4 yaş arasında artık bir şeyler anlatan ifadelere dönüşmektedir. Tesadüfi olan karalamaların artık bu dönemden sonra bir obje ya da sembolü karşıladığını ve anlam kazandığını söyleyebiliriz.
Karalamaların Çocuklar İçin Önemi Nedir?
Dokunarak ve deneyerek keşfeden çocuklar için anlamlı ya da anlamsız karalamalar pek çok önem taşımaktadır. Sanatsal gelişimi ve kâğıtla tanışması bakımından değerlendirildiğinde, karalamaların en temel gelişim becerilerinden biri olduğunu söyleyebiliriz. Okul öncesi dönemde çocukların sanatsal gelişimi sürecinde yaşadıkları aşamaları temel alan evreler arasında karalama dönemiyle genel olarak 2-4 yaş aralığı arasında karşılaşmak mümkündür.
Çocukların parmaklarını, bileklerini ve kaslarını kullanmasıyla da orantılı olan bu gelişim süreçleri neticede ince motor gelişimleri ve odaklanma becerileri ile ilgilide ipuçları taşımaktadır. Çocukların bu süreçlerden sağlıklı bir şekilde geçerek ilgili gelişimleri gösterebilmeleri için özgürce kağıt ve kalemle tanıştırılarak teşvik edilmesi gerekmektedir.
Yorumlar kapatıldı.