Uyku bozuklukları, hayatın her anında ortaya çıkabilen ve yaşam kalitesini ciddi ölçüde azaltan sorunlardan biridir. İnsomnia, bu anlamda birçok kişinin muzdarip olduğu uyku bozuklukları arasında yer alır. İnsomnia nedir sorusuna kısaca belirttiğimiz gibi uyku bozukluğu cevabını verebiliriz. Ancak bu kavramı daha açacak olursak; uykuya dalmak ve uykuda kalmayı oldukça zorlaştırdığını söyleyebiliriz. Bunun dışında erken uyanmaya ya da tekrar uykuya dönememeye de neden olan yaygın bir problemdir. Buna sahip olan insanlarda, kendini yorgun hissederek uyanmak en öne çıkan durumlardan biridir. Uykusuzluk; yalnızca ruh hali ya da enerji seviyesinde değil, iş performansı ve sağlık konusunda da ciddi olumsuz etkilere sahiptir.
Sağlıklı yetişkin birinin uykuya ne kadar ihtiyacı olduğu da kişiden kişiye değişmektedir. Ancak bunun yanı sıra, uzmanların 6 ila 8 saatlik uykunun ideal olduğu görüşünü de paylaşabiliriz. Birçok insanın hayatının bir döneminde günler ya da haftalar süren uykusuzluk yaşaması, çok görülen bir durumdur. Bunlar genelde travmatik bir olay ya da yoğun stres sonucunda gözlenmektedir. Ancak bazı insanlarda bir ay ya da daha uzun süre uykusuzluk, İnsomnia olarak nitelendirilebilmektedir.
İnsomnia Sebepleri Nelerdir?
İnsomnia nedir sorusunu cevaplarken, buna sebep olan faktörlerden de bahsetmek gerekir. Bu uyku bozukluğunda yorgun hissederek uyanmak ve sinirlilik hali en çok etkileyen durumlar arasında yer alır. İnsomnia, kişiye birçok negatif etkisi bulunan, bazen depresif ruh haline sebep olan bir problemdir. İnsomnia sebepleri arasında yaygın nedenleri şu şekilde sıralayabiliriz:
- Yoğun stres: okul, iş, aile ya da sağlık ile alakalı endişeler, geceleri zihni aktif tutarak uyumayı zorlaştırabilmektedir. Bu tarz strese bağlı yaşam olayları ya da travmalar uykusuzluğa yol açan en önemli durumlardır.
- Yoğun iş programı: vücudun uyku düzeni, yoğun bir iş temposu ya da seyahat programı ile birlikte bozulabilmektedir. Jet lag ya da sürekli değişen vardiyalarda çalışmak, bunlara örnek olarak verilebilir.
- Kötü uyku alışkanlıkları: Bunlar arasında düzensiz uyku zamanları, uykudan önce yapılabilecek uyarıcı aktiviteler, rahatsız eden bir uyku ortamı ve yatağı yemek, iş, televizyon izlemek gibi aktivitelerde kullanmak sayılabilmektedir.
- Akşamları geç saatte yemek yemek: uykudan önce yenilecek hafif yiyecekler ya da atıştırmalıklar, çoğunlukla rahatsızlık vermez. Ancak çok daha fazla ve ağır yemekler yemek uyurken fiziksel anlamda oldukça rahatsız hissetmeye neden olur. Ağır yemekler, uykuya dalmayı zorlaştırır. İnsomnia, ayrıca bazı ilaç kullanımları ve tıbbi durumlar ile ilişkilendirilebilmektedir.
İnsomnia Risk Faktörleri Nelerdir?
Herkesin ara sıra uykusuzluk yaşayabilmesi normaldir. Bunların pek çok sebebi olmasının yanı sıra, hayatın belli dönemlerinde uykusuzluk çekmek normal kabul edilmektedir. Ancak, sıralayacağımız özelliklerde insomnia kavramı söz konusu olduğunda risk faktörleri bunları oluştur:
- Kadınlar, hayat boyu yaşanan hormonal değişikliklerden dolayı uykusuzluk çekerler. Menopoz, adet döngüsü, gebelik gibi durumlar insomnia için zemin hazırlar.
- 60 yaş üzerindekiler de uyku düzeni ve sağlık değişikliklerinden dolayı risk faktörleri arasındadır. Uykusuzluk, yaş ile birlikte artış gösterir.
- Ruh sağlığı bozuklukları ya da fiziksel sağlık durumları da uykuyu etkiler. Zihinsel ya da fiziksel sağlığı etkileyen birçok konu, insomnia için risk faktörüdür.
- Stres geçici uykusuzluğa sebep olan en önemli etkenlerdendir. Uzun süreli stres, kronik uykusuzluk, dolayısıyla insomnia için risk faktörü oluşturur.
- Düzensiz yaşam da bu anlamda döngüyü bozar. Seyahat ve vardiya değişiklikleri dışında sık yaşanan gece hayatı, uyku döngüsünü bozması dolayısıyla risk faktörü oluşturur.
Yorumlar kapatıldı.